თინათინ ხიდაშელი „მეტრონომის“ დასმულმა კითხვამ გააღიზიანა
1978 წელს შექმნილმა “რესპუბლიკური პარტიამ” არსებობის 38 წლის განმავლობაში საპარლამენტო არჩევნებში დამოუკიდებლად ერთხელ, 2008 წელს მიიღო მონაწილეობა და ქვეყნის მასშტაბით ამომრჩევლის 3.78%-ის მხარდაჭერა მოიპოვა.
დგას თუ არა პარტია 5%-იანი ბარიერის გადალახვის საფრთხის პირისპირ; შეძლებს თუ არა ერთ-ერთი ყველაზე ხანგრძლივი ისტორიის მქონე, მემარჯვენე-ცენტრისტული მიმართულების პარტია 2016 წლის პარლამენტში მანდატის მოპოვებას? ამ და სხვა საკითხებზე “მეტრონომი” “რესპუბლიკური პარტიის” ერთ-ერთ ლიდერს, თინა ხიდაშელს ესაუბრა.
“მეტრონომი”: მიუხედავად თქვენი პარტიის სიძველისა, ბოლო არჩევნების შედეგით თუ ვიმსჯელებთ, თქვენი მხარდამჭერთა რაოდენობა არც თუ ისე დიდია. როგორ აფასებთ საკუთარ შესაძლებლობებს, გაქვთ შანსი რომ 2016 წლის მოწვევის პარლამენტში შეხვიდეთ?
თინათინ ხიდაშელი: ჩვენ ამ საკითხს დღის წესრიგში არ ვაყენებთ. აქ საუბარია რამდენი რესპუბლიკელი იქნება პარლამენტში და არა იმაზე, იქნებიან თუ არა რესპუბლიკელები პარლამენტში წარმოდეგენილი. დიდი იმედი მაქვს, რომ ჩვენი საარჩევნო შედეგი შესაძლებლობას მოგვცემს, რომ იმდენივე, ან ცოტა მეტი დეპუტატით გავაგრძელოთ პარლამენტში საქმიანობა, რაც 2012 წლის მოწვევის პარლამენტში გვყავდა. ეს ბუნებრივია ბარიერზე გაცილებით მეტია.
– მინდა ბიძინა ივანიშვილთან ურთიერთობაზე გკითხოთ… დავით ბერძენიშვილი აცხადებს, რომ ივანიშვილს პარტნიორის ნაცვლად ვასალები სჭირდება. ფიქრობთ, რომ დაგაგვიანდათ კოალიციის დატოვების გადაწყვეტილება? ყოველ შემთხვევაში მსგავს ეპითეტებს მაინც არ მოვისმენდით თქვენზე, რასაც დღეს ექსპრემიერი თქვენი მისამართით არ “იშურებს“.
– ჯერ ერთი, კოალიციის დატოვება იმ ეპითეტებთან არაფერ შუაშია არ არის. პოლიტიკოსის კრიტიკა არის ნორმალური საარჩევნო პერიოდში, მაგრამ შეურაცხყოფის მიყენება სწორი პროცესი არასოდეს არ არის. რაც შეეხება დაგვაგვიანდა თუ არა მე ეს კითხვა საერთოდ არ მესმის.
– ბევრი, მათ შორის თქვენი მხარდამჭერები აცხადებენ, რომ მათ ოპოზიციაში მყოფი “რესპუბლიკელები” უფრო მოსწონთ. რესპუბლიკელები, რომლებიც ღიად აკრიტიკებენ ხელისუფლების გარკვეულ გადაწყვეტილებებს…
– გასაგებია, მაგრამ მგონია, რომ ჩემი ამომრჩეველი ასეთი არ არის, იმიტომ, რომ ჩვენმა ამომრჩეველმა, “რესპუბლიკელმა” ამომრჩეველმა ხმა მოგვცა მათ შორის სახელისუფლებო კოალიციაშიც. დარწმუნებული ვარ, რომ არცერთი რესპუბლიკელი ამომრჩეველი მოწადინებული არ იქნებოდა იმისთვის, რომ ქვეყანაში უმრავლესობა დაშლილიყო და შესაბამისად სამთავრობო კრიზისი ყოფილიყო და “ნაცმოძრაობის” ოცნება ამხდარიყო. ეს არ მგონია, რომ სიმართლე იყოს. მგონია, რომ ჩვენს ამომრჩეველს კარგად ვიცნობთ. ამიტომ როგორც პასუხისმგებლიან პოლიტიკურ ძალას შეჰფერის ზუსტად ისე მოვიქეცით. ჩვენ გვქონდა ოთხწლიანი მანდატი და პატიოსნად ვემსახურეთ ჩვენს ქვეყანას იქ, სადაც ვიყავით. არჩევნები არის ზუსტად ის მომენტი, როდესაც ახალი სტარტი იწყება და საზოგადოებამ იცის, რომ ჩვენ მთავრობაში დარჩენის პრობლემა არ გვქონდა, რომ არ ყოფილიყო ერთპარტიულობის მოთხოვნა.
ევროპაში, სადაც კოალიციური ხელისუფლებები მართავენ ქვეყნებს, სხვადასხვა პარტიის წარმომადგენლები აგრძელებენ მთავრობაში საქმიანობას იმის მიუხედავად, რომ არჩევნებზე ცალ-ცალკე გადიან. ეს არის ევროპა, სადაც ჩვენ მივიდვართ. ჩვენ თუ ერთპარტიული ქვეყანა გვინდა, ასეთი უკვე ვიყავით. მე არ ვთვლი, რომ სადმე დაგვაგვიანდა. მგონია, რომ მე თავდაცვის სამინისტროში, პაატა თავის სამინისტროში (პაატა ზაქარეიშვილი), დათო პარლამენტში (დავით უსუფაშვილი) საუკეთესოდ ვართმევდით თავის იმ ამოცანებს, რომლებიც დაგვისახეს.
– რადგან ევროპული გამოცდილება ახსენეთ, მაშინ გკითხავთ დისკომფორტს არ გიქმნიდათ, როცა მთავრობაში იყავით და ახლა თქვენივე პარტიის წევრები აცხადებენ, რომ ქვეყანას არაფორმალური მმართველი ჰყავს? ესეც ევროპული “გამოცდილებაა”?
– დისკომფორტი არ არის მინისტრისთვის საინტერესო სიტყვა. კომფორტი მე მაქვს ჩემთან სახლში.
– შესაძლოა ისაუბრო დემოკრატიულ ღირებულებებზე და ამავდროულად ამბობდე, რომ ქვეყანაში არაფორმალური მმართველი იღებს გადაწყვეტილებებს.
– ჩვენ ამაზე პირველებმა დავიწყეთ საუბარი. 2014 წლის სექტემბერში ამის შესახებ წერილი გამოვაქვეყნეთ. კიდევ ერთხელ გეუბნებით, როდესაც ხარ კოალიციურ ხელისუფლებაში, ხარ კოალიციურ ხელისუფლებაში. ეს არ იყო „რესპუბლიკელების“ მთავრობა, ეს იყო პარტია „ქართული ოცნების“ მთავრობა, სადაც იყო რამდენიმე „რესპუბლიკელი“ მინისტრი. შესაბამისად, როდესაც თანხმდები, რომ იყო ქვეყნის თავდაცვის მინისტრი და მზად ხარ ემსახურო ქვეყნის თავდაცვისუნარიანობის ამაღლებასა და ნატოში ინტეგრაციას და ბევრ იმ ამოცანას, რომელიც ჩემი აზრით, პირველადია ქვეყნის გადარჩენისთვის, შენ თანხმდები ასეთ მთავრობაში მონაწილეობაზე. რა განსხვავებაა იმ ხუთ თვეს შორის, როცა მინისტრი ვიყავი და რა განსხვავებაა ჩემი გადადგომიდან ორი თვის შემდეგ?! ზუსტად იგივე იყო მოცემულობა და ზუსტად იგივე ადამიანი იყო ქვეყნის პრემიერი. იგივე ადამიანები არიან მთავრობაში და ზუსტად იგივე მმართველოს სისტემა არსებობდა. ამიტომ არ არის ეს რელევანტური შეკითხვა. მე კომფორტი მაქვს სახლში. როდესაც ხარ კოალიციურ მთავრობაში იქ იღებ თამაშის იმ წესს და გგონია, რომ ზუსტად ასრულებს მინისტრის კომპეტენციაში არსებულ მოვალეობებს. თქვენ ვერ გაიხსენებთ ჩემი მინისტრობის პერიოდს, როცა მე ჩემს მორალურ პრინციპებზე უარი ვთქვი და ამის საუკეთესო მაგალითი იყო მაშინ, როცა „კაბელების საქმის“ ბიჭებმა სამინისტროში გააგრძელეს მუშაობა. ზუსტად ვიცი, რომ ამ დროს არც არაფორმალური მმართველი და არც ფორმალური მმართველი კმაყოფილნი არ იყვნენ. ეს გადაწყვეტილება ისე მივიღე, რომ მათთან არ შემითანხმებია, რადგან ეს მინისტრის კომპეტენცია იყო.
– ბურჭულაძის ბლოკი დაშლის პირასაა. ლევან ბერძენიშვილმა ცოტა ხნის წინ თქვა, რომ “გირჩს” ივანიშვილი აფინანსებს. ბურჭულაძემ ყოფილი პარტნიორების გაშვების მთავარ მიზეზად სწორედ ივანიშვილი დაასახელა. თქვენ ოთხი წლის განმავლობაში კოალიციაში იყავით. შესაბამისად, სავარაუდოდ მეტი ინფორმაცია უნდა გქონდეთ. ცდილობდა ოდესმე ივანიშვილი შეექმნა მცირე პოლიტიკური სუბიექტები, შემდგომ პარლამენტში მთავრობის დაკომპლექტებაში რომ დახმარებოდა, ან ხომ არ გსმენიათ მისი მხრიდან ისეთი ინიციატივის შესახებ, რომ მას სურს დააფინანსოს რომელიმე სუბიექტი, თუგინდ იმისთვის, რომ „ოცნების“ უშუალო კონკურენტს ხმები წაართვას?
– არა, მე ამის შესახებ არაფერი ვიცი.
– მოდით თემა ოდნავ შევცვალოთ. “მეტრონომს” აქვს წინასაარჩევნო პროექტი, სადაც წინასწარ შერჩეული ექსპერტები პოლიტიკოსებს სხვადასხვა კრიტერიუმებით, 10-ბალიანი სისტემით აფასებენ. დავით უსუფაშვილი სტაბილურად მე-2 ადგილზეა. მიუხედავად იმისა, რომ შესაძლოა რესპუბლიკელები ფართო მასებს არ მოსწონდეთ, თუმცა, პერსონალურად დავით უსუფაშვილის შესაძლებლობებს თქვენი ოპონენტებიც აღიარებენ. ივანიშვილმა განაცხადა, რომ მან მისცა შესაძლებლობა უსუფაშვილს ეთანამშრომლა “რესპუბლიკელების” გარეშე. პრაგმატული მოსაზრებებიდან გამომდინარე უშვებთ შესაძლებლობას უსუფაშვილს ოცნებასთან ერთად უფრო მეტი სარგებლის მოტანა შეეძლო ქართული პოლიტიკისთვის?
– აბსოლუტური აბსურდია, რომ „რესპუბლიკური პარტიის“ ინტერესები და ქვეყნის ინტერესები რამენაირად განსხვავებულია ერთმანეთისგან. ჩვენ ვართ ინდივიდუალურადაც, მოქალაქეობრივადაც და პოლიტიკურადაც მრავალპარტიული მმართველობის მომხრე პარტია. პარტია, რომელსაც არ სჯერა ერთპარტიულობით მიღწეული სიკეთის. ჩვენ ვიცით რომ ერთპარტიული სისტემით საბოლოოდ მივდივართ იქ სადაც მიგვიყვანა ასლანმა, ედუარდმა, მიშამ და ახლა საითაც უნდა რომ ქვეყანა წაიყვანოს ბიძინა ივანიშვილმა.
– ცოტა ხნის წინ თავდაცვის სამინისტროში თქვენს გაკეთებულ საქმეებზე მესაუბრებოდით და თუ უსუფაშვილი ითანამშრომლებდა „ქართულ ოცნებასთან“ ხომ შეიძლება უფრო მეტი სარგებლი მოეტანა ქვეყნისთვის?
– დავით უსუფაშვილმა ბევრი გააკეთა ქვეყნისთვის პარლამენტის თავმჯდომარის პოსტზე და მისთვის „რესპუბლიკელობას“ ამ საქმეების კეთებისას ხელი არ შეუშლია.
– ივანიშვილმა განაცხადა, რომ ღარიბაშვილი არ იქნებოდა პრეზიდენტობის ცუდი კანდიდატი. ჩვენ გვახსოვს, რომ მან პრეზიდენტობის ყველაზე შესაფერის კანდიდატად პირველად მოიაზრებდა რესპუბლიკელ ვახტანგ ხმალაძეს. მინიშნებაა იმაზეც, რომ ივანიშვილს თავად უნდა პრეზიდენტობა. საუბარი მაქვს იმ კონტექსტზე, როცა მან თქვა, რომ ის ახლა საპრეზიდენტო ასაკშია. თქვენი აზრით, შესაძლოა ექს-პრემიერი პრეზიდენტის პოსტზე ვიხილოთ?
– არ ვიცი. საპრეზიდენტო არჩევნები ორი წლის შემდეგაა და ამაზე ლაპარაკი ნაადრევია. არჩევნებამდე დარჩა 7-8 დღე და ელაპარაკებით მაჟორატარობის ერთ-ერთ კანდიდატს, ერთ-ერთი პარტიის ლიდერს, თავდაცვის ყოფილ მინისტრს. მე სულ მოლოდინი მაქვს რომ რომელიმე ჟურნალისტი ამ ქვეყანაში დამირეკავს და მკითხავს, მაგალითად, როგორ ვხედავთ დასაქმების პრობლემის მოგვარებას, ეს პოლიტიკური ჭორაობა გასაგებია, რომ ჟურნალისტებს გხიბლავთ, მაგრამ გარწმუნებთ, დღეში 400-500 კაცს ვხვდები და არ არსებობს ადამიანი, რომელსაც ეს აინტერესებს.
– თქვენი პარტიის ეკონომიკური პოლიტიკით თუ დავინტერესდებით , სავარაუდოდ, ამ მიმართულებით მომუშავე პირს დავუკავშირდებით…
– რატომ, თქვენ გგონიათ პოლიტიკური პარტიის სხვა წევრებმა დასაქმების პრობლემის გადაჭრის შესახებ არ უნდა იცოდნენ?
– აქ კვალიფიციურ პასუხზეა საუბარი…
– როგორ გეკადრებათ.. აი ეს არის ზუსტად პრობლემა, რომელიც ქართულ პოლიტიკურ სეგმენტს აქვს და მერე მედიაზეც გადადებულია.“რესპუბლიკელები“ ზუსტად ამით განვსხვავდებით ყველასგან, რომ ჩვენ პოლიტიკოსის კვალიფიკაცია ყველა მიმართულებით გვაქვს. როცა ზესტაფონში ვხვდები ამომრჩეველს, ნოდარ ებანოიძეს არ ვეძახი „ნოდარ ჩამოდი დასაქმებაზე ლაპარაკში დამეხმარე-თქო.“ გავიგე, ეს მედიას არ გაინტერესებთ. თქვენ ფიქრობთ რომ დასაქმების ექსპერტი არ ვარ და ბიძინა ივანიშვილის ფსიქოპორტრეტის ექსპერტი ვარ?
– ნამდვილად მაინტერესებს თქვენი უმუშევრობის შემცირების გეგმა. შეგიძლიათ გვითხრათ?
– მართლა არ გაინტერესებთ… მაგრამ კარგი. ჩვენი მთავრი გეგმა არის ის, რაც ჩვენ გავაკეთეთ როდესაც ხელისუფლებაში ვიყავით. ამის ერთ-ერთი ყველაზე კარგი მაგალითია თავდაცვაში ჩემს მიერ დაწყებული პროექტი „ქართული საკვები ქართულ ჯარს“, როდესაც უცხოეთიდან შემოტანილი გაყინული ხორცი მთლიანად ჩავანაცვლეთ ქართული ხორცით.
– რამდენიმე კომპანიის პრეცედენტით გეგმავთ უმუშევრობის შემცირებას?
– როგორ გეკადრებათ… რამდენიმე კომპანია რას ნიშნავს? მე მაგალითად 4000 გლეხს დავუდე ხელშეკრულება. ეს არ არის რამდენიმე კომპანიის პრეცედენტი. ესენი არიან გლეხები, რომლებიც თავდაცვის სამინისტროს დღეს ამარაგებენ.
– ქალბატონო თინა თქვენ იყავით ხელისუფლებაში, რომლის დროსაც ბიუროკრატიული ხარჯები საგრძნობლად გაიზარდა. ამაზე თუ იღებთ პასუხისმგებლობას?
– აბსოლუტურად არ ვიღებ ამაზე პასუხისმგებლობას!
– ანუ ხარჯები არ გაზრდილა?
– არა გაიზარდა, მაგრამ მე არ ვიღებ პასუხისმგებლობას. იმიტომ, რომ მე ვებრძოდი ამ სისტემას და ამის დასტურია ჩემს მიერ პარლამენტში რეგისტრირებული, მაგალითად პრემიების კანონი, მაგალითად საჯარო სამსახურის ის პაკეტი, რომელიც შემდეგ შეცვალა პარტია „ქართულმა ოცნებამ“ და ბოლოს, ადრინდელზე უკეთესი, მაგრამ მაინც სრულიად მახინჯი სისტემა მივიღეთ… და მესამე, ყველაზე მთავარი, თქვენ შეგიძლიათ შეადაროთ თავდაცვის სამინისტრო ჩემამდე და თავდაცვის სამინისტრო ჩემს მერე. იქ ვაჩვენე მე ქვეყანა როგორ უნდა იმართებოდეს. ამიტომ ერთი წამი არ ვიღებ ამაზე პასუხისმგებლობას.
– ეკონომიკის თემა რომ ამოვწუროთ ბოლო კითხვას დაგისვამთ. თქვენ სავარაუდოდ პარლამენტში იქნებოდით, როდესაც ხელისუფლებამ გადაწყვიტა სავიზო რეჟიმის ამოქმედება კონკრეტულ ქვეყნებთან. ამის შედეგად ტურიზმის წილი ეკონომიკაში საგრძნობლად შემცირდა. მაშინ დაუჭირეთ მხარი ამ ინიციატივას?
– არა მაშინ მე მთავრობაში ვიყავი.
– რესპუბლიკელებმა მხარი დაუჭირეს ამ ინიციატივას?
– არ ვიცი. შეგიძლიათ თქვენ მოიძიოთ ამის შესახებ ინფორმაცია.
– ჩვენი ინტერვიუს დასასრულს, თქვენს ძველ განცხადებასთან დაკავშირებით მინდა გკითხოთ. აფხაზეთის ომიდან 23 წელი გავიდა. ჩვენ ერთ-ერთი კონფერენციის სტენოგრამა ვნახეთ და თქვენს მიერ ნათქვამ ფრაზა ამოვიკითხეთ: я не имеу в виду Абхазию как часть Грузии… (კითხვა არ დაგვასრულებინა)
– იქ იყავით თუ „ასავალ-დასავალი“ გაქვთ წაკითხული?
– საბედნიეროდ „ასავალ-დასავალს არ ვკითხულობ. ჩვენ სტენოგრამა ვნახეთ… დავასრულებ კითხვას თუ შეიძლება…
– უკვე ვიცი რაც უნდა მითხრათ. ეს არის „ასავალ-დასავალის“ ვერსია და გილოცავთ, რომ მათი ვერსიების ტირაჟირებას აკეთებთ.
– ჩემთვის შეურაცხმყოფელია, როცა „ასავალ-დასავალის“ ტირაჟირებაში მდებთ ბრალს… მე სტენოგრამებით და ფაქტებით გესაუბრებით…
– უკაცრავად, შერაცხმყოფელი ეს არ არის. ეს ფაქტია. თქვენ „ასავალ-დასავალის“ ტირაჟირებას ახდენთ. ორი გაზეთია „საქართველო და მსოფლიო“ და „ასავალ-დასავალი“, სხვა წყარო ამ განცხადების არ არსებობს. ვინმემ რომ დაწეროს თინა ხიდაშელმა თქვა კუდი და რქები მაქვს თქვენ უნდა მთხოვოთ განმარტება გავაკეთო? სწორედ ამას მთხოვთ ახლა.
P.S. ძალიან ვწუხვართ, რომ ქალბატონი თინა გააღიზიანა ჩვენს მიერ დასმულმა ბოლო შეკითხვამ. თუმცა, მისი ფრაზა, რომ “მსგავსი ინფორმაციის, ანუ ასეთი შეხვედრის სხვა წყარო არ არსებობს“ უნდა გამოვეხმაუროთ და ინფორმაცია მივაწოდოთ მკითხველს: ჩვენ გვაქვს ამ შეხვედრის სრული ვერსია და სტენოგრამა, რომელსაც წინასწარ გავეცანით ქალბატონ თინასთან ინტერვიუმდე.
მიუხედავად ამისა, ჩვენი ამ შეკითხვის არსი და დატვირთვა სულ სხვა იყო. თუმცა ქალბატონმა თინამ არ მოგვცა საშუალება კითხვა ბოლომდე ჩამოგვეყალიბებინა. ქვევით ჩვენ გთავაზობთ ამ კითხვის სრულ ვერსიას და მკითხველმა თავად გააკეთოს დასკვნა, მაგრამ აქვე გეტყვით, რომ ბუნებაში ნამდვილად არსებობს დოკუმენტი (რედაქციაშიც გვაქვს), სადაც თეთრზე შავად წერია ფრაზა (я не имеу в виду Абхазию как часть Грузии…), რომელიც სტენოგრამის მიხედვით, ქალბატონ თინას ეკუთვნის.
კითხვა, რომლის დასმის საშუალება ქალბატონმა თინამ არ მოგვცა: მინდა შევეხო 2001 წელს სოჭში გამართულ ქართულ-აფხაზურ კონფერენციაზე თქვენს მიერ წარმოთქმულ ფრაზას, რომ აფხაზეთში არ გულისხმობთ საქართველოს ნაწილს. რედაქციაში, ჩვენ გავეცანით ამ კონფერენციის სტენოგრამას, კონტექსტიდან გამომდინარე, თითქოს, თქვენი განცხადება ორაზროვანია… გთხოვთ, ამ თემაზე თავად გააკეთოთ განმარტება…