ტელეკომპანია “რუსთავი 2” – ის ერთ-ერთ დამფუძნებელი, დავით დვალი “ნეტგაზეთთან” ინტერვიუში საუბრობს ქიბარ ხალვაშთან გამართული მოლაპარაკებების დეტალებზე, იმაზე თუ რატომ თქვა უარი წილის 40%-იან შეთავაზებაზე და მის სამომავლო გეგმებზე არხის საკონტროლო პაკეტის დაბრუნებასთან დაკავშირებით.
ბატონო დავით, დავიწყოთ საუბარი იქიდან, როგორ მოვედით აქამდე: 2015 წელს საჯაროდ ითქვა, რომ ქიბარ ხალვაში თქვენ დაგითმობდათ რ2-ის წილის 50%-ს და მენეჯმენტს სამართავად გადმოგცემდათ. ამის შემდეგ 2016-ში, 2017-ში, 2018-ში რამე შეიცვალა პირობებში?
[2015-ის შემდეგ] ქიბართან კონტაქტი, პრაქტიკულად, აღარ გვქონია. იმის შემდეგ რაც ეს პირობა ოფიციალურად გამოცხადდა და შემდეგ გახსოვთ, რომ დროებითი მმართველობა გაუქმდა [რ2-ში მოსამართლე ურთმელიძის განჩინებით დროებით მმართველებად დავით დვალი და რეზო საყევარიშვილი უნდა დანიშნულიყვნენ] და სასამართლოს ზედა ინსტანციაში ავიდა პროცესი, ინფორმაციის გაცვლა ერთადერთხელ მოხდა ჩვენს შორის ისიც არა უშუალოდ და შეხვედრის გზით, არამედ ვირტუალურად. ეს მოხდა მაშინ, როცა უზენაესმა სასამართლომ მიიღო საბოლოო გადაწყვეტილება, ჯერ დასაბუთება გამოქვეყნებული არც იყო.
ეს ის პერიოდია, როცა მასმედიის მიმართულებით დრამატული ცვლილებები დაიწყო საქართველოში. პირველ არხზე განახლებული მენჯმენტი ახალი დანიშნული იყო. პროცესი სკანდალებით მიმდინარეობდა, რადგან თან ახლდა GDS-ის გუნდის გადმოყვანა საზ.მაუწყებელზე და გახმაურებული გადაცემების დახურვა, მათ შორის რადიო თავისუფლებასთან ხელშეკრულების შეწყვეტა.
საკმაოდ მძიმე ფონი იქმნებოდა [მედიაში] და მე მაშინ მაქსიმალურად შევეცადე, რომ განგაში ამეტეხა და ჩემი პოზიცია დამეფიქსირებინა, რომ ის რაც ხდება, ჩემთვის მიუღებელია და თუ რაიმე მსგავსი იგეგმება რ2-თან დაკავშირებითაც, ეს არ მოხდება, მე ცენზორად რ2-ში არ შევალ. ასეთი განცხადებები გავცვალეთ. მე ჩემი მხრიდან კიდევ ერთხელ დავაფიქსირე, რომ იყო ეს შეთანხმება, რომ მენეჯერად შევსულიყავი რ2-ში, ამას უარყოფა [ხალვაშის მხრიდან] არ მოჰყოლია, თუმცა რაღაცნაირი გაღიზიანებული პასუხი მივიღეთ. შინაარსი ასეთი იყო დაახლოებით: ბევრს ნუ ილაპარაკებთო.
ანუ უშუალო კონტაქტის გარეშე, საჯარო განცხადებების გაკეთებაზეა ხომ მხოლოდ საუბარი?
დიახ.
შესაბამისად, როცა თქვენ ხალვაშთან მიხვედით რამდენიმე დღის წინ ამ ბოლო შეხვედრაზე, 2015 წლის პირობა არავის მხრიდან არ იყო გადახედილი…
დეტალების აღდგენა შეიძლება გამიჭირდეს, მაგრამ მე არ მივსულვარ იმ განცდით, რომ იგივეს მოვისმენდი.
განცდა გასაგებია, მაგრამ პირობა არ შეუცვლია არავის…
ეს იყო ბოლო [2015 წლის პირობა] რაც ითქვა საჯაროდ.
ამ შეხვედრაზე, რომელიც რამდენიმე დღის წინ შედგა თქვენსა და ხალვაშს შორის, სადაც 40% შემოგთავაზათ, თუ შეეხეთ იმას, რომ ასეთი პირობა არსებობდა 2015-ში?
არა.
რატომ?
რატომ… ჩვენ ხაზს ვუსვამდით იმას, რომ სრული უფლება აქვს ქიბარს, საერთოდ არაფერი შემოგვთავაზოს. ჩვენ თავიდანვე ვთქვით, რომ მხარს დავუჭერთ ხალვაშს, მაგრამ თან [სამართლებრივი] სტატუსი გვინდა, გვსურს პროკურატურამ თქვას, რა მოხდა ჩვენს თავს, იყო თუ არა დანაშაული და ა.შ.
ანუ ორი ადამიანი, რომელიც გავიძახით რომ ჩვენ წაგვართვეს ტელევიზია, თუმცა ამის სამართლებრივი საბუთი არ გაგვაჩნია, მივედით ადამიანთან, რომელიც წილის 100%-ის მფლობელი გახდა. და უნდა დავიწყოთ ვაჭრობა, რომ შენ ასე მითხარი?…
ვაჭრობა რატომაა, საჯარო განცხადება აქვს ნათქვამი, რომ 50%-სა და მენეჯმენტს გითმობდათ, პირიქით სხვა წინადადება უფრო არ იქნებოდა ვაჭრობა?
გავიგე, რა უნდა მექნა? გაახმოვანა ახალი პირობა. ჩვენ ველოდით, რომ სხვა პირობა იქნებოდა. ყველანაირი ტენდენცია პრესის მიმართ იმას აჩვენებდა, რომ ბიძინა ივანიშვილი არ დაუშვებდა იმას, რომ ვიღაც დვალს და აქიმიძეს რ2-ზე კონტროლი ჩაეგდოთ ხელში. ამიტომ, ეს გასაგები იყო, შეიძლება რაღაც სხვა წინადადება მოგვესმინა, კონკრეტულად რომ ეს რიცხვები იქნებოდა, ეგ არ ვიცოდით, მაგრამ ის რომ კონტროლს არ გადმოგვცემდა, მაგისთვის მზად ვიყავით.
გამოდის, რომ მანამდე, ანუ 2015-ში ხალვაშთან ივანიშვილს კავშირს ვერ ხედავდით და ახლა დაინახეთ, რომ ბიძინა ივანიშვილი საკონტროლო პაკეტს არ გადმოგცემდათ?
სახელმწიფო და კონკრეტულად ბიძინა ივანიშვილი ალბათ, რომ იდგა ამ პროცესების უკან, იმითაც ჩანს თუ რა სისწრაფით გაიარა ამ საქმემ სასამრთლო ინსტანციები, როცა სხვა საქმეები წლობითაა გაჩერებული და არ იძიებენ. იგივე ჩვენი საქმე, რაღა შორს წავიდეთ.
ლაპარაკი იმაზეა, რომ ჩვენთვის უფრო ნათელი გახდა ხელისუფლების მიზნები და ამოცანები მასმედიის მიმართ. საზმაუ ერთ-ერთი მაგალითია, ტვ პირველის გარშემო განვითარებული მოვლენები და ა.შ.
ჩვენთვის პრინციპული ეგ იყო, როცა მე და ჯარჯი პირველად შევხვდით ქიბარს, დავუსვით კითხვა, რომ როგორ ხედავს რ2-ს. მართლა გეუბნებით, ქიბარისგან სრულიად გულწრფელი დაპირება იყო, რომ არ აინტერესებს ამ არხის საინფორმაციო მხარე და აქედან გამომდინარე მზადაა მოგვცეს ყველანაირი გარანტია: პარიტეტი თავისი მენეჯმენტით.
მეგონა მაშინ, რომ ბიძინა ივანიშვილი გადათქვამდა და არ შეასრულებდა? არ მეგონა. გულწრფელად გეუბნებით. მე ვფიქრობდი, ცხადია, ივანიშვილი დაინტერესებულია, რომ მის მთავარ ოპონენტს ხელში ტელევიზია არ ჰქონდეს, მაგრამ არ მეგონა და ვფიქრობ, რომ რაღაცა პროცესში შეიცვალა, მადა გაეღვიძათ როცა მოძლიერდნენ და გადაწყვიტეს მთლიანად თვითონ აეღოთ კონტროლი ხელში და არა ვთქვათ სამართლიანობის აღდგენის გზით წასულიყვნენ და ვიღაც დვალისა და აქიმიძესთვის მიეცათ. სხვაობა ეგ არის ძველ პერიოდსა და ბოლო მოვლენებს შორის.
ისიც ხომ არ არის, რომ როცა 50% და მენეჯმენტი შემოგთავაზეს, ამ გადაწყვეტილებას მხოლოდ მოსამართლე ურთმელიძის ლეგიტიმაცია ჰქონდა, დღეს – სტრასბურგის.
შეიძლება. დღეს ქიბარ ხალვაში არის 100%-იანი წილის სრულფასოვანი მეპატრონე რაც არ უნდა ვაპროტესტოთ, რაც არ უნდა ცუდი ვთქვათ სტრასბურგზე, რაც მე სისულელე მგონია. როგორ შეიძლება დაუშვა, რომ ივანიშვილმა სტრასბურგის სასამართლო მოისყიდა. ცოტა მეღიმება მაგაზე.
ხალვაშთან ბოლო შეხვედრას რომ დავუბრუნდეთ, ის რომ 40% შემოგთავაზათ ეს ყველამ იცის, სხვა რა საკითხებს შეეხებოდა საუბარი?
სანამ [40%-იანი წინადადება გაიჟღერებდა] იყო ძალიან ხანგრძლივი საუბარი ფინანსურ მდგომარეობაზე და ცოტა დამღლელიც გახდა მინდა გითხრათ. ლაპარაკი იყო იმაზე, თუ როგორი მძიმე ვითარებაა არხზე, თანხები არ არის, ხელფასები და ა.შ. გასაგები იყო, რომ ეს ფონი ამ წინადადებისთვის მზადდებოდა, რომ ასეთ ვითარებაში… შეიძლება ამ წინადადებით სხვა ბედნიერი დარჩენილიყო..
ბანკში შედგა ხომ შეხვედრა? დოკუმენტებსაც მოაწერა მან ხელი. ეს რაიმე მინიშნება ხომ არ იყო თქვენთვის, ანუ ამით ხომ არ მიგანიშნათ, რომ ის ფულს დებს კომპანიაში და თქვენ, არ ვიცი, გაქვთ ამდენი ფული?
შეიძლება, მაგრამ ამის ვერბალიზაცია არ მომხდარა. ალბათ სხვა შემთხვევაში შეიძლება ბედნიერიც ვყოფილიყავი, რასაც ეს სამთავრობო ტროლები მაბრალებენ, რომ თურმე უმადურები ვართ და დაუნახავები. განა რა გქონდათ, ამხელა წილს გთავაზობთ ადამიანიო.
ამ შემთხვევაში პრიორიტეტია სხვა რამაა. სრულიად ნათლად ჩანს ამოცანა, რომ მე უნდა გავხდე ჩემთვის სრულიად ნათელი და პროგნოზირებადი პროცესის ნაწილი, რასაც ჰქვია რ2-ის სამთავრობო არხად გადაკეთება. უნდა ვყოფილიყავი ამის თანამონაწილე ყოველგვარი ხმის უფლების, ან რაიმე ბერკეტის გარეშე.
არანაირი სურვილი არ გამაჩნია ეს გავაკეთო, განსაკუთრებით რ2-ის მიმართ. ჩვენთვის და ჯარჯისთვის რ2-თან ემოციური კავშირი ყოველთვის პრიორიტეტული იყო.
2004 წლის ამბები ძალიან მძიმე იყო ჩვენთვის და მერე ძალიან დიდ ხანს მოვანდომეთ, რომ ამ სტრესიდან გამოვსულიყავით, თუ რა მოხდა და როგორ… ძალიან მოულოდნელი უსამართლობის განცდა გვქონდა, მათ შორის პარტნიორის მხრიდან, ხელისუფლების მხრიდან, როცა არ ელი…
ასეა თუ ისე, ჩვენთვის ემოციური ბმა რ2-თან ყოველთვის არსებობდა, რადგან ძალიან ძვირფასი რაღაცაა ჩვენთვის ეს არხი. ალბათ, ჩემი ემოციების ყველაზე დიდი ნაწილი სწორედ რ2-ისთვის მაქვს გაღებული. სხვა ბიზნესები მქონია, ახლაც მაქვს, მაგრამ მსგავსი არსად ყოფილა, იმიტომ, რომ ეს ჩემი ცხოვრების ნაწილი იყო. იქ ვიყავით, იქ ვცხოვრობდით, ვმუშაობდით, სახლში აღარ ვბრუნდებოდით, სახლიდან ყველაფერი წამოვიღე, რომ არაფრისგან ეს ყველაფერი გაკეთებულიყო. ფონიც კი არ იყო, მოიყვანე ჟურნალისტები… ეგრე სად იყო? დღეს რომაა არჩევანი და ფინანსები თუ გაქვს რაღაცას გააკეთებ. არაფერი გვქონია, არც ფინანსები, არც ტექნიკა, არც ცოდნა გვქონდა, გიწევს მოძრაობაში სწავლა და შედეგი რომ გამოდის… ხმამაღალი ნათქვამია შეიძლება, მაგრამ ხომ ფაქტია, რომ #1 ტელევიზია გაკეთდა და გამოვიდა, შემდეგ მოდის ვიღაც და მიაქვს ეს ყველაფერი.
[რ2-თან] ეს ბმა არსებობს. ვერ გავიმეტებ რ2-ს, რომ მე ვიყო თანამონაწილე და “გამპრავებელი” იმ პროცესის, რასაც ამ ტელეკომპანიის უკვე მეორედ სახელმწიფო კონტროლის ქვეშ გადატანა ჰქვია. გინდა უმადური მეძახონ, გინდა დაუნახავი, არასერიოზული, მაგრამ ეს ჩვენთვის ძალიან პრინციპული ნაწილია… ქნან უჩვენოდ, ჩვენ ამაში მონაწილეობას ვერ მივიღებთ.
ხალვაშთან შეხვედრას დავუბრუნდეთ, ზოგადად ის, რომ კომპანია რთულ ფინანსურ მდგომარეობაშია და საჭიროა გარკვეული ინვესტიცია, თქვენ როგორ თვლით, არის საერთოდ რელევენატური არგუმენტი თქვენს საწინააღმდეგოდ?
ეს ყველაფერი [40%-იანი წლის] წინადადების გაჟღერებამდე, ალბათ, იმისთვის მოგვიყვნენ, რომ მართლა დავფიქრებულიყავით სერიოზულად. ტელევიზიაში ასეთი რთული სიტუაციაა, ეს ხალხი ამხელა პროცენტს გვთავაზობს და მოიცა რა, რეალურად რა უნდა ვუყოთ ამ ვალებს და ა.შ.
თუმცა დრო გვაჩვენებს… ამ დღეებში გაიჟღერა ტერმინმა [ფულის] ჩასხმამ, ვინ ჩაასხამს და რამდენს ჩაასხამს, ამას დრო გვაჩვენებს. მე დიდი ეჭვი მაქვს, რომ საბოლოო ჯამში ისეთივე სცენარი განმეორდება რ2-ის და იმედის თავს, რაც ენმ-ს ხელისუფლების დროს მოხდა, როცა ვალები ჩამოაწერეს. ფაქტია, რომ მხოლოდ რ2 არ არის იგივე მდგომარეობაში, იმედიც არ იხდის ვალებს დემონსტრაციულად და დიდი ეჭვი მაქვს, რომ დიდი ნაწილის პატიება, ან სულ მინიმუმ რესტრუქტურიზაცია მოხდება. მეორეც, მე არ მჯერა, რომ ეს თანხები ქიბარის დასაფარი იქნება. მესამე და ყველაზე მნიშვნელოვანი იცით რა არის, რომ [წილის გადაფორმებიდან] მე-10 დღეს მოხდა ეს შეხვედრა [ჩვენსა და ხალვაშს შორის]… ანუ მე-10 დღეს ასეთი სტილის შეხვედრაა, რომ მაშინებ უმძიმესი ფინანსური მდგომარეობით და მერე წინადადებას მაძლევ.
თუ პარტნიორობაზე ფიქრობ, შევსულიყავით ერთად [რ2-ში], სანამ რამეს იტყოდი მეც მენახა, თანამონაწილე ვყოფილიყავი. ჯერ ვინ რა იცის ჩემი ფინანსური მდგომაროება? იქნებ იმ ბაზალეთზე რომ ვაშენებ იმ რაღაცას [ობსერვატორიას] გავყიდო, წამოვიღო ის თანხები და აქ გავაკეთო მობილიზაცია. ფაქტი სახეზეა, რომ ჩვენ აბსოლუტურ ინფორმაციულ იზოლაციაში ვიყავით და ერთ მშვენიერ დღეს დაგვიდეს ანალიზი რომ ეს ხდება იქ და აჰა თქვენ 40%. ეს ხომ არასერიოზულია?!
ყველაზე დიდი ვაჭრობა იცით რაზე გაიმართა [ხალვაშთან შეხვედრაზე]? ჩვენ რომ არა ვუთხარით, ეს არა არ გვეთქვა გარეთ. იქნებ ვთქვათ, რომ ვაგრძელებთ, იქნებ ვთქვათ, რომ რაღაც კონტრწინადადება იქნება… კატეგორიული უარი ვუთხარით. მე ვუთხარი, არა მაქვს სურვილი, რომ არა დღესვე ვთქვა, მინდა, რომ არგუმენტირებულად გიპასუხოთ-მეთქი, მაგრამ თუ მაიძულებ, დღესვე ვიტყვი, რომ არა, მორჩა, მივიღე წინადადება და დამთავრებული ამბავია-მეთქი. კარგი, კარგიო. როცა [შეხვედრიდან] გამოვედით, დავიშალეთ. პირველი კომენტარი ქიბარმა გააკეთა [მედიასთან] და ისეთი ამბავი ხდებოდა იქ, რომ მე არ მესმოდა რას ამბობდა ქიბარი. შემდეგი ვიყავი, მე მერე ჯარჯი… ისე გამოვიდა, რომ ქიბარის კომენტარი მხოლოდ მეორე დღეს მოვისმინე. აღმოჩნდა რომ ქიბარი ისევ იძახდა… მაინც ის უთქვამს., რომ თურმე რაღაც კონტრწინადადებას ელოდება ჩვენგან, რომ განვიხილავთ და ა.შ. და რომ გაგრძელდება კონსულტაციები.
ამიტომაც გადავწყვიტეთ, რომ განცხადება რომელიც გავავრცელეთ, პრესკონფერენციიდან გაგვეცნო საზოგადოებისთვის, რადგან ბევრი მითქმა-მოთქმის საფუძველი გახდა ის განმარტებები, რაც ქიბარმა გააკეთა.
ტაქტიკა იყო მარტივი, მძიმე სურათის დახატვა და შემდეგ წინადადების თქმა. ჩვენი მხრიდან პასუხი იყო მარტივი, შევეშვათ ყოველგვარ ვაჭრობას ლაპარაკს და ა.შ. შენია ქიბარ, ყველაზე მაღალმა ინსტანციამ ევროპაში თქვა, რომ შენია. დღეს ეს ტელევიზია შენია. სრული უფლება გაქვს მითხრა სულ წაიღეთო, სრული უფლება გაქვს მითხრა სხვა რაღაც ან საერთოდ თავი დამანებეთო. შენი გადასაწყვეტია. გისმენ. არაფერი რეაქცია, შეპასუხება, შევაჭრება ჩვენგან არ იქნება, არგუმენტაციასაც არ ვითხოვ, თქვი და მორჩა. შემდეგ ჩვენგან მიიღებ პასუხს: მისაღებია თუ არა. მორჩა. ეს იყო ჩვენი ძალიან მკაფიო პოზიცია. ვაჭრობა დამთავრებულია კი არა, არც ყოფილა.
ელოდა თქვენგან უარს 40%-იან შეთავაზებაზე?
მანდ მთავარი კითხვა იცით რა არის? რამდენად აწყობდა სიტყვაზე… მოდით მაინც გამოვყოფ ამას, ჩემთვის მნიშვნელოვანია, რადგან რაღაც სენტიმენტები ქიბარის მიმართ მქონდა… ძველი, 2004 წლიდან დაწყებული როცა ერთადერთი ადამიანი აღმოჩნდა, რომელმაც განიცადა, მართლა ადამიანურად განიცადა 2004 წელს რომ ეს ყველაფერი ჩვენ თავს ხდებოდა. სხვას არავის [განუცდია], ყველა ცივსისხლიანად აკეთებდა თავის საქმეს. ერთადერთი ადამიანი იყო, რომელიც წუხდა… ახლაც ეტყობა, რომ რაღაცნაირად აწუხებს, ამიტომ მაქსიმალურად ვცდილობ, რომ ქიბარ ხალვაში არ ვახსენო და ვახსენო ბიძინა ივანიშვილი. დარწმუნებული ვარ, რომ ქიბარი თავისი ნებით არ შეცვლიდა ამ პირობას. აბსოლუტურად გულწრფელი მომეჩვენა მაშინ, როცა იძახდა, რომ არ აქვს არანაირი ინტერესი. გასაგებია, რომ თვითონ არ აქვს, მაგრამ ვისაც აქვს საინფორმაციო პოლიტიკის კონტროლის ინტერესი ამ საქმეში, ყველასთვის ნათელია დღეს უკვე.
კითხვა ასე უნდა დავსვათ. რა ერჩივნა ხელისუფლებას? ჩვენი იქ 40%-იანი სტატისტის რანგში ყოფნით ძალიან ბევრ პრობლემას აგვარებდნენ: სულ სხვა ელფერს შესძენდნენ ამ ყველაფერს სამართლიანობის აღდგენის თვალსაზრისით: მიიღეს წინადადება იმ დამფუძნებლებმა, რომლებიც ამდენი ხანია ჩივიან და საერთოდ რაზეა საუბარი? სამართლიანობა აღდგა. მეორე ის, რომ პროკურატურაში, რომელსაც ამდენი ხანია ვუკირიკიტებთ და არც ახლა მოვასვენებთ, გაათმაგებული ძალებით, ეს საქმეც, პრაქტიკულად, გადაწყვეტილი იქნებოდა. წინადადება მივიღეთ, აქედან გამომდინარე პრობლემა აღარ არსებობს. მესამე, წილი გადმოგვეცემოდა როგორც კეთილი ნება. ყოველგვარი სტატუსის გარეშე ვართ ორი დამფუძნებელი და დაგვაფასა ქიბარმა, ოღონდ გაუგებარია რატომ.
მუდამ მადლობელი უნდა იყოთ?
დიახ, მადლობის და დავალების გრძნობა უნდა ყოფილიყო. მაგრამ ჩნდება კითხვა რატომ გადმოგვცა? თქვენ, ნეტგაზეთს რატომ არ აჩუქა 40% პროცენტი? რაღაცაში ხომ არის საქმე და ამ რაღაცამდე როცა მივდივართ, იქ მთავრდება არგუმენტაცია და იწყება დაბრალება, რომ ჩვენ უმადურები ვართ, ვერ ვხედავთ და ა.შ. რას ვერ ვხედავ ვეღარ გავიგე, რადგან თუ მეუბნები, რომ გჩუქნიო, ანუ თვლი, რომ მე წამართვეს, თვლი რომ ჩემს მიმართ დანაშაული მოხდა… არ ფიქრობ ასე? ხომ ხვდებით, რომ თვითონვე არიან ამ კოლიზიასა და წინააღმდეგობაში. აქედან გამომდინარე, მე მგონი, მათ ერჩივნათ, რომ ჩვენ ეს წინადადება მიგვეღო.
ახლა რომ ვაანალიზებ, ქიბარი როცა გამოვიდა და კომენტარი გააკეთა, ალბათ სცადა, რომ კარის გაჯახუნებად და დამთავრებად არ ყოფილიყო აღქმული. ჩვენ რომ დაგვეტოვებინა საშუალება, არ გამოვრიცხავ რომ რაღაც კონტრწინადადება კიდევ წამოსულიყო.
იმის შემდეგ აღარ შეგხმიანებიან?
რაღაზე უნდა შემეხმიანონ, ამაზე უკეთ რა ვუპასუხო არ ვიცი, არანაირი სურვილი არ მაქვს.
მომავალში ქიბარ ხალვაშის წინააღმდეგ სამოქალაქო დავის დაწყებას სასამართლოში გამორიცხავთ რ2-ის წილზე 2004 წლის გარიგებებთან დაკავშირებით ისე როგორც ხალვაშმა იდავა ყარამანიშვილებთან, არაკეთილსინდისიერი შემძენები, ამორალური გარიგება და ა.შ.
ყველა საშუალებას განვიხილავთ, სამართლებრივად რისი შესაძლებლობაც იქნება. სანამ რაიმე გეგმას ვიტყვი, უნდა ვიცოდე, სამართლებრივად სად ვართ, რისი უფლება მაქვს, რისი არა. ამას ვიტყვით კონსულტაციების შემდეგ.
ქიბარ ხალვაშის ხელმოწერილი დოკუმენტი არ გაქვთ, ხომ?
სამწუხაროდ, წერილობით თანხმობა არ გვაქვს, ეგეც სხვათაშორის უცნაურია, რადგან თავის დროზე თვითონ იძახდა, რომ კი, ბატონო, თუ რამე, მოვაწერ ხელსო.
50%-ისა და მენეჯმენტის წინადადებაზე?
დიახ.
და არ არსებობს ეს შეთანხმება წერილობით?
არა.
სიტყვაზე ენდეთ?
როგორ არ უნდა ენდო, მესმის, რომ პრაგამტულად სისულელეს ვიძახი, მაგრამ ადამიანურად…
ეს ხდებოდა 2015 წელს ხომ?
კი, როცა პირველად მოვილაპარაკეთ.
შემდეგ რომ ეთქვა გაყალბებულიაო?
არ იტყოდა, მე არ მჯერა, რომ ოქრუაშვილის დოკუმენტი ნამდვილია.
თქვენთვის ქიბარ ხალვაშიც მსხვერპლია?
ვიტყვი… მე მგონია, რომ ქიბარს ძალიან მძიმე ტვირთი დააწვა სუფთა ადამიანურად და ყველა მხრიდან თავდასხმის ობიექტია. ყველაზე ცუდი, რაც სამწუხაროდ რ2-თან დაკავშირებით უნდა მოხდეს, ალბათ, მის სახელთან იქნება ასოცირებული. ადამიანურად მართლა არ მშურს მისი, უხეშად რომ ვთქვათ. იგივე ოქრუაშვილის ეს დავა, რომ ხელმოწერა აქვს… მე არ მჯერა…
გადავიდეთ სხვა თემაზე, პარლამენტში გამოსვლისას ახსენეთ შეცდომები, რომელიც როგორც თქვით, დაუშვით თქვენც და სამოქალაქო საზოგადოებამაც. თუ შეიძლება ეს საკითხი რომ უფრო გავშალოთ?
კი, ბატონო.
თავდაპირველად ვისაუბროთ სამოქალაქო საზოგადოების შეცდომებზე თქვენ ვერ იგრძენით მათი მხარდაჭერა გასულ წლებში, ამას გულისხმობდით?
მოდით პირიქით ვთქვათ, ჩვენზე კი არა, ვფიქრობ არასწორ მხარეს იყო ეს მხარდაჭერა.
ამას არ ვამბობ ნიშნის მოგებით ან პრეტენზიით. სამოქალაქო საზოგადოება ძალიან მნიშვნელოვან როლს თამაშობს და იმედია კიდევ უფრო დიდ და მნიშვნელოვან როლს ითამაშებს, რადგან როგორც ვატყობ, ქვეყანას ძალიან დრამატული მოვლენები გველის წინ. სერიოზულ გზაჯვარედინს ვუახლოვდებით, სადაც ჩვენს თავს შეიძლება საბედისწერო რაღაცები მოხდეს. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მესამე სექტორი იყოს ძლიერი და სანამ მათ მიმართ რაიმე პრეტენზიას ვიტყვი, პირველ რიგში, დიდი პატივისცემა მინდა დავაფიქსირო.
რეალობას რომ შევხედოთ იყო ასე, ქიბარი არენაზე გამოჩნდა 2015 წელს თავისი მოთხოვნებით. მანამდე 2012 წლიდან მოყოლებული საქმე პროკურატურაში იყო და ქიბარის გამოჩენამდე საკმაოდ წარმატებით მიდიოდა. უფრო სწორედ პატარა პაუზა იყო, დაახლოებით ერთწლიანი, 2014 წელს შეჩერდა საქმე.
პროკურორი შეიცვალა, ხომ?
გვითხრეს, რომ გამომძიებელი შეიცვალა და როცა მოვიკითხეთ სიახლეები, ახალი გამომძიებელი გაეცნობა და ყველაფერი იქნებაო, ოღონდ არ გაგრძელდა… შემდეგ გამოჩნდა ქიბარი. მე იმის თქმა მინდა, რომ სანამ ჩვენ პროკურატურაში შევიტანდით საჩივარს, მესამე სექტორთან შეხვედრები გვქონდა. მათ გავაცანით გეგმები, რომ რას ვაპირებთ, გვინდა ბრძოლა რ2-ის დაბრუნებისთვის და ა.შ. ურთიერთგაგებას ვერ შევხვდით… სრულიად ლოგიკურია, მესმის ის სიტუაცია, რასაც ისინი იძახდნენ, ვიღაცებს ძალიან უხეში არგუმენტები ჰქონდათ, რომ ვადაგასული საქმეა, ძველია, რაღა დროს ამაზე ლაპარაკიაო, მაგრამ ძირითადი, ლოგიკური, ჩემთვის გასაგები და მისაღები არგუმენტები იყო, რომ ქვეყანას სჭირდება ოპოზიციური ტელევიზია და რ2 მკვეთრად ოპოზიციური გახდა იმ მომენტიდან, რაც ენმ-მ არჩევნები წააგო და ცხადია ეს ძალიან მნიშვნელოვანი იყო, რომ ვიღაცამ ბალანსი აიღო ზურგზე საინფორმაციო ველში.
მაგრამ ეს არგუმენტი ხომ ხვდებით რას ნიშნავს, მხარი დაუჭირო პრინციპში არამართალ მხარეს… არამართალ მხარეს, რა თქმა უნდა, ჩემი აზრით, რადგან ხელში სამართლებრივად ქაღალდები ისევ არ მიჭირავს, თუმცა სტრასბურგში დამტკიცდა, რომ ქიბარის მიმართ უკანონობა მოხდა… სტრასბურგისკენ ხელის გაშვერა მე შეცდომა მგონია, სტრასბურგმა ის დაადასტურა რისი დანახვაც საქართველოში ბევრმა არ მოინდომა, რომ დიახ, ეს ტელევიზია წაღებულია ძალით. დიახ, იმ დროინდელი მეპატრონეები არ არიან კანონიერები.
ახლა გავწიოთ გვერდით მესამე სექტორი, რომელიც იცავდა ამ ტელევიზიას, რომ მას შეენარჩუნებინა ეს პოლიტიკა, მაგრამ ჯამში მივიღეთ ის, რომ ჩვენ ყველამ ერთად დავკარგეთ რ2, სრულიად ლეგიტიმური გადაწყვეტილების შედეგად.
მფლობელებს იცავდა თუ სარედაქციო პოლიტიკას? ეს მნიშვნელოვანია…
რა თქმა უნდა, სარედაქციო პოლიტიკას, ზუსტად მანდაა, რომ ორი თემა, ორი მნიშვნელოვანი ფასეულობა: საკუთრების უფლება და სიტყვის თავისუფლება კოლიზიაში შევიდა. თუმცა ჩვენ ყველგან ხაზგასმით ვამბობდით, რომ როცა ტელევიზია წაგვართვეს, ორივე უფლება შეგველახა. მაშინ ხომ პროსამთავრობო გახდა რ2 და შეილახა საკუთრების უფლებაც, მაგრამ ეს ყველაფერი წინააღმდეგობაში მოვიდა იმის შემდეგ, რაც “ქართული ოცნება” აღმოჩნდა ხელისუფლებაში. ეს ორი უფლება ერთმანეთის პირისპირ დადგა და საზოგადოებაში სიტყვის თავისუფლებამ გადაწონა. სამართლებრივად ეს არ იყო გამართული ამბავი და ამიტომაც მივიღეთ ეს შედეგი.
სამოქალაქო საზოგადოებას გავანებოთ თავი და დამატებით ასეთი რაღაც მინდა ვთქვა.
სასამართლომ გაამართლა ქიბარი და თქვა, რომ წილის 100% ეკუთვნის მას. სასამართლოს 3 ინსტანცია გაიარა ამ საქმემ, ზემოდან სტრასბურგი. ამ სამივე ინსტანციაში ორივე მხარე ცდილობდა, რომ არ შეემჩნია ჩვენი, როგორც დამფუძნებლების არსებობა. საკმარისია იმ დროინდელი მფლობელების მხარეს კითხვა დაესვა, რომ ქიბარ, საიდან ეს ტელევიზია შენ ხელში, როგორ მოხვდა?
ეს კითხვა იყო, თუმცა ხალვაშის მხარის პასუხი იყო, რომ ეს თემა სხვა დავის ნაწილი იყო, რომელიც იმ დროს არ არსებობდა.
მესმის, მაგრამ შესაძლებლობა გაიხსნებოდა, რომ იქნებ მესამე მხარედ ჩავრთულიყავით და რაღაც გვექნა.
კიდევ ერთი ძალიან საინტერესო რაღაც მოხდა. 2018 წლის დეკემბერში, ან 2019 წლის თებერვალში სტრასბურგმა კითხვარი გამოუგზავნა იუსტიციის სამინისტროს, როგორც ამ დავის მონაწილე მხარეს, სახელმწიფოს წარმომადგენელს. ძალიან დეტალური და კომპეტენტური კითხვარი იყო. პრაქტიკულად დაინტერესდა ყველა ნიუანსით, რაც ნიშნავდა იმას, რომ იქ ძალიან კარგად ერკვეოდნენ ყველაფერში და ინფორმირებულები იყვნენ რა პრეტენზიები არსებობდა სასამართლოების მიმდინარეობის დროს. ეს კითხვარი ითარგმნა და გამოქვეყნდა სამინისტროს ვებგვერდზე ქართულად.
სრულიად შემთხვევით, ჩემმა მეგობარმა აღმოაჩინა, რომ ქართული ვერსია არ ემთხვევა ინგლისურს, რადგან ქართული ვერსიიდან რამდენიმე კითხვა იყო გამქრალი. ერთ-ერთი ასეთი კითხვის მიხედვით სტრასბურგი სამინისტროს ეკითხებოდა, ვინ არიან რ2-ის დამფუძნებლები და როგორ მოხდა მათგან წილის დათმობა და ქიბარ ხალვაშის ხელში როგორ აღმოჩნდა ეს ტელევიზია. სტრასბურგი ამით დაინტერესდა და იუსტიციის სამინისტრომ ეს კითხვა საზოგადოებას დაუმალა. სრულიად შემთხვევით გავიგეთ ეს.
ეს შეუსაბამობა თქვენც ნახეთ პირადად?
ვებგვერდზე ინგლისური ვერსიაც იდო, მაგრამ ნათარგმნი არ იყო. ჩემმა მეგობარმა ინგლისურ ვერსიაში აღმოაჩინა კითხვა, რომელიც ქართულად ნათარგმნში არ იყო. სრულიად შეუმჩნევლად ჩაიარა უმეტესობისთვის ამ ამბავმა. ამაზე ჩვენ განცხადებაც გავაკეთეთ, გავაფრთხილეთ სამინისტრო, რომ მიაწოდონ სრული და ამომწურავი ინფორმაცია სტრასბურგს. შემდეგ წერილობითაც მივმართეთ სამინისტროს, გვითხარით, რა პასუხი გაეგზავნა სტრასბურგს ამ კითხვასთან დაკავშირებითო. დიდი პაუზის შემდეგ ბოლო მომენტში გამოგვიგზავნეს პასუხი, რომ ამონაწერი აქვთ გაგზავნილი, რომ ჩვენ დავაფუძნეთ. არანაირი სხვა ინფორმაცია თუ რა და როგორ მოხდა. სრულიად გამიზნულად იუსტიციის სამინისტრომ არ შეატყობინა სტრასბურგს, რომ ჩვენც დავა გვაქვს, არადა ვალდებული იყო ეს შეეტყობინებინა, რომ გამოძიების საგანია, პროკურატურა იძიებს იმას თუ რატომ ჩამოერთვათ მათ და ა.შ. პრაქტიკულად, ინფორმაცია დაუმალა, მანიპულაცია გააკეთა და სრული ინფორმაცია არ მიაწოდა სტრასბურგს.
ანუ ორივე მხარე ცდილობდა, რომ ჩვენ თამაშგარეში გავეყვანეთ, რადგან ორივე მხარის პრეტენზიების ლეგიტიმურობა კითხვის ნიშნის ქვეშ დადგებოდა მომენტალურად, რა წამს ვინმე იკითხავდა ან შენთან როგორ არის 100% ან შენ რას ითხოვ, გავიგე რომ წაგართვეს, მაგრამ შენ ხელში როგორ მოხვდა?
ამის შემდეგ მივდივართ იმასთან, რაზეც თქვენ თქვით, რომ იყო შეცდომა, როდესაც დათანხმდით 2015 წელს ქიბარ ხალვაშის პირობას და დროებითი მმართველის საკითხი.
არ ვიცი იყო თუ არა შეცდომა, დღესაც მიჭირს ამის თქმა…
დღევანდელი გადასახედიდან?
იმ ფონით რაც ვიცი, რაც მოხდა, რა თქმა უნდა, არაფერს მივიღებდი. მე მაშინაც ვუხსნიდი, რომ ეს არ არის სწორი გადაწყვეტილება, მაგრამ ქიბარს ძალიან ადამიანურად დავუთმე, როცა თქვა, რომ ახლა სჭირდება მხარში დგომა და დახმარება. და ახლა თუ არა, აბა მაშინ რატომ ვლაპარაკობთ პარტნიორობაზე და ა.შ. სხვათაშორის მაშინ ითქვა ზუსტად, მესმის რომ დახმარება გჭირდება, დაგეხმარები, მაგრამ მაშინ გამოდი და გაახმიანე რასაც ამდენი ხანი მეუბნები პრივატულ საუბრებში, რომ მენეჯმენტს და [50%-ს] მარტო დღეს კი არა, მერეც გვიტოვებ. კი შეცდომა იყო. სხვათაშორის კიდევ ერთ რამეს ვადასტურებ.
სრულიად მოულოდნელი იყო ურთმელიძის გადაწყვეტილების ფორმულირება. ჩვენ რომ პრესკონფერენცია გავმართეთ, გადაწყვეტილებაში რა ეწერა ჯერ კიდევ არავინ იცოდა.
დროებით მმართველზე არ იცოდით?
დროებით მმართველზე ვიცოდი, მაგრამ არ იყო პრესკონფერენცია ასე სწრაფად დაგეგმილი, თუ არ ვცდები ინფორმაციამ გაჟონა წინასწარ და აქედან გამომდინარე იძულებული ვიყავით სასწრაფო განმარტება გაგვეკეთებინა და ამ დროს დასკვნა ხელში არავის ჰქონდა… დასკვნა რომელშიც ეწერა, რომ თურმე მე მევალება სარედაქციო პოლიტიკის გაკონტროლება და ა.შ.
მე მახსოვს პაატა სალიას რეაქცია, რომელიც სახტად დარჩა ამის წაკითხვისას. არც ქიბარის მხარე იყო ინფორმირებული, რომ ასეთი სისულელე შეიძლება ჩაწერილიყო შიგნით. ეგ რომ წაკითხული მქონოდა, წარმოუდგენლი იყო… იმ წამს როცა ეს ვნახე, ვთქვი თავი დამანებეთ, მე იქ არ შევდივარ, როგორც გინდათ ისე ქენით. რას ნიშნავს, რომ ცენზორად მიშვებთ რ2-ში? ესაა მიუღებელი, მაგრამ ეს მოხდა მერე.
მაგრამ თუ არა ამაზე, თქვენ რაზე დათანხმდით?
10-ჯერ ჰქონდა ქიბარს ნათქვამი, რომ არ აინტერესებს სარედაქციო პოლიტიკა, არ აპირებს შეცვლას, სულ სხვა მიზეზები ითქვა: ის, რომ ძალიან დაიჩაგრა, სამაგიეროს გადახდა უნდა, ადამიანურად მისაღები მიზეზები. ეჭვი ყოველთვის შეიძლება გქონდეს, მაგრამ მოდის ადამიანი და გეუბნება, შენია საკონტროლო პაკეტი, შენია მენეჯმენტი. რა უნდა უპასუხო? გამოდის და ხმამაღლა იძახის ამას, იქაც რომ მეთქვა არ მჯერაო, ცოტა არასერიოზული გამოვიდოდი. მაშინ რომ ეთქვა 40% და მე გადავწყვეტ და ა.შ. გასაგებია რა პასუხი იქნებოდა ჩვენი მხრიდან.
მეორე მხრივ, რა არჩევანი გქონდათ, პრაქტიკულად, როგორც ამბობდით მხარდაჭერის გარეშე გამოდიოდით, ხომ?
მოკავშირეები ვერ ვიპოვეთ, თამაშგარე ვითარებაში ვიყავით. მოდის ადამიანი და გეუბნება წაიღე კონტროლი, არასერიოზულია თქვა, რომ არა, არ მინდა.
დღეს რამდენად გრძნობთ, რომ სამოქალაქო საზოგადოების დამოკიდებულება შეცვლილია?
არის შეცვლილი. შეხვედრებიც არის, ძალიან მიხარია. ძალისხმევა ალბათ ათმაგი დაგვჭირდება, რომ რაიმე გამოვასწოროთ. მართლა გეუბნებით, ეს დღეები სულ მაწუხებს ის განცდა, რომ საზოგადოება ამ ბოლო დროინდელი მოვლენების სრულ სიმძიმეს ვერ აღიქვამს. ან მაინც ცდილობს რომ ოპტიმიზმი არ დაკარგოს, მომავლისკენ იყუროს. ლაპარაკია ახალი ტელევიზიების შექმნაზე და იმაზე, რომ ეს მარტივად დააკომპენსირებს მედია-გარემოს. არ არის ეგრე საქმე. ძალიან მძიმე ვითარებაა მე რომ მკითხო, სერიოზული გამარჯვებააა დღევანდელი ხელისუფლების. ჩემი აზრით, ამ ხელისუფლებისთვის დამახასიათებელი ნელი ტემპით რ2 გარდაიქმნება სამთავრობო არხად.
თქვენ როგორ სქემას ხედავთ, ხალვაში ამბობს, რომ არ ჩაერევა მათ სარედაქციო პოლიტიკაში…
ამაზე შემიძლია ვიმსჯელო, მაგრამ ეს სპეკულაცია იქნება. მეთოდი ათასნაირია: ზოგს ხელფასი დაუკავო და იმდენი ხელფასი არ მისცე, ზოგი სხვა ფუნქციაზე გადაიყვანო, ზოგს მოადგილე დაუნიშნო, ზოგი თვითონ მოვა, იმიტომ, რომ სრულიად ადამიანურად სჭირდება სამსახური, ხელფასი, კრედიტი აქვს, ოჯახი ყავს და ა.შ.
თქვენ არ ელით არხის გაკოტრებას?
არ ველი, იმიტომ, რომ არხის გაჩერების შემთხვევაში ახალ ტელევიზიებს უჩნდებათ შანსი, რომ გამოთავისუფლებული ნიშა შეავსონ. აქედან გამომდინარე მე მგონია, რომ ყველაფერს გააკეთებენ იმისთვის, რომ და თუ ბოლო მოვლენებსაც ავიღებთ, “ფორმულა კრეატივთან” მიდის ხელების გრეხვა, რომ მათი პროდუქცია რ2-ზე დარჩეს. ეს სწორედ მაგის ნიშანია, რომ ძლიერი და რეიტინგული გადაცემების შენარჩუნება უნდათ. ასეთ ვითარებაში ლაპარაკი იმაზე, რომ 2 თუ 3 ახალი ტელევიზია ამას დააკომპენსირებს… მე პირადად პესიმისტურად ვუყურებ ამას. ყოველ შემთხვევაში ამ არჩევნებისთვის ლაპარაკიც ზედმეტია, რომ დაბალანსებული სიტუაცია იქნება მედიაში.
რა გეგმები გაქვთ ახლა? ელოდებით პროკურატურას, კიდევ?
მე მგონია, რომ დაახლოებით ერთ კვირაში უფრო ნათლად ვიტყვით ჩვენი გეგმების შესახებ. ახლა შეხვედრები იმართება, არის ძალიან საინტერესო კონსულტაციები მცოდნე და პროფესიონალ ხალხთან, სადაც ბევრი საინტერესო იდეა ისმის. პროკრატურის ხაზი დაკეტილი არაა, ზუსტად ერთ-ერთ მთავარ მიმართულებად დარჩება ჩემი აზრით: ერთი რომ ბოლო ბოლო ვაიძულოთ [გამოძიების დასრულება], რადგან პირდაპირ ირღვევა ევროპული კონვენცია ჩვენს მიმართ, სახელმწიფო ვალდებულია რაღაც თქვას.
სტრასბურგი არის გამოსავალი?
სტრასბურგი არის გამოსავალი, მაგრამ ეს იქნება ბოლოს ბოლო გამოსავალი. დღეს ჩვენ რომ გამოვაცხადოთ სტრასბურგში მივდივართო, ალბათ ხელისუფლება ძალიან ბედნიერი დარჩება.
ეს იმას ნიშნავს, რომ ჩვენ რ2-ზე დავა შევწყვიტეთ და უბრალოდ სახელმწიფოს ვედავებით თემაზე, შენ ჩემი საქმე არ გამოიძიე, დამაზარალე და აქედან გამომდინარე მორალური ზიანი ამინაზღაურე და ა.შ. ეს გადასარევი საჩუქარი იქნება სახელმწიფოსთვის, რასაც ჩვენ არ გავუკეთებთ.
მაქსიმალურ დისკომფორტს შევუქმნით და შევეცდებით, რომ პროკურატურა გაინძრეს ორი მიმართულებით: თვითონ საქმეზე, რომელიც გამოძიებულია უკვე და ყველაფერი ნათელია იქ: ვინ, რა, როდის ჩაიდინა, როგორ იგეგმებოდა. სრულიად გულწრფელი ჩვენებებია, პრაქტიკულად, ყველას აქვს ჩვენება მიცემული, ერთადერთი ვანო მერაბიშვილმა თქვა უარი ჩვენებაზე. ადეიშვილსაც არ აქვს, ფიზიკურად ვერ მოხერხდა. ერთი არის ეს მიმართულება და მეორე შევეცადოთ, რომ ეს ჩვენებები მაქსიმალურად გავხადოთ საჯარო.
ბრძოლას ყოველთვის აქვს აზრი.
წყარო – “ნეტგაზეთი“