ცაგერის მუნიციპალიტეტის რამდენიმე სოფლის მოსახლეობა დახმარებას ითხოვს. მათი ინფორმაციით, კოლხური ბზის ალურა, რომელიც ბზიის ხეებიდან სოფელში არსებულ სხვა ნარგავებზეც გადავიდა, მათ გაუსაძლის პირობებში აგდებს.
მოსახლეობის ინფორმაციითვე, მწვანე ფერის მსხვილი მატლები, რომლებიც ქსელს აკეთებენ და სპეციფიკური სუნით გამოირჩევიან, გაზაფხულზე თავდაპირველად ხეობაში ბზის ბუჩქებს გაუჩნდა. ახლა კი, მატლებმა ხეობიდან სოფელში გადმოინაცვლეს და თითქმის ყველა ხეზე ქსელები გააკეთეს.
სოფლების ჩქუმისა და ქულბაქის მოსახლეობა გარკვეული სახეობის მატლების გასანადგურებლად დახმარებას ითხოვს. როგორც „გურია ნიუსთან“ საუბრისას სოფელ ქულბაქის მცხოვრები ირაკლი გასვიანი ამბობს, მატლები ხეობიდან უკვე სოფელშიც გავრცელდა.
„ქუჩაში ვერ გაივლი, მატლები ტანზე გვესევა, უსიამოვნო სუნი აქვს და ამას თავი დავანებოთ, კოლხური ბზის კორომები განადგურდა მთლიანად. 10 ჰა ტერიტორია უკავია ბზას და მთლიანად განადგურებულია, გაწითლებულია ხეები. გვპირდებიან რომ შეწამლავენ, ჯერ არავინ მოსულა. რამდენიმე დღის წინ იყვნენ ამოსულები, მაგრამ ქიმიური პრეპარატებით შეწამვლა გადაიფიქრეს, რადგან ფუტკარსაც ვნებს ეს პრეპარატი და გარემოსაც. შეგვატყობინეს, რომ ყველანაირ ზომებს გავატარებთო, მაგრამ ჯერჯერობით არაფერი გაკეთებულა.
ხეებს მოედო მატლებისგან გაკეთებული ქსელი (იხ. ფოტოები ქვემოთ. ავტ.), რითაც ქუჩებია დაფარული და გარეთ გასვლა არ შეიძლება. სტუმარი ვერ მოდის, ყველგან მატლია. ობობას ქსელის მსგავსი ქსელი აქვს, სუნია საშინელი.
მსგავსი შემთხვევა კი არა, ფაქტი არ ყოფილა საერთოდ დაფიქსირებული წინა წლებში. წელს დაფიქსირდა პირველად. სხვა სოფლებშიც იყო. ახლა ჩვენთანაც შემოვიდა. არც შეწამვლა მომხდარა იმ სოფლებში, არც ვინმეს მოუხდენია რეაგირება და მთლიანად განადგურდა ბზა. ძირითადად ბზას აქვს ეს მატლები, მაგრამ უკვე გადმოვიდა თხილზე და სხვა კულტურებზეც. წყალში ძვრებიან და ამოდიან, არ კლავს არც წყალი“, _ აღნიშნავს გასვიანი.
რა ზარალი მიაყენა ბზის ალურამ ცაგერის რაიონს, რა ღონისძიებები გაატარეს შესაბამისმა უწყებებმა, ვინ არის პასუხისმგებელი შეწამვლით სამუშაოებზე და ასრულებს თუ არა შესაბამის რეკომენდაციებს ადგილობრივი ხელისუფლება, _ ამის გარკვევას „გურია ნიუსი“ სამ სხვადასხვა უწყებაში შეეცადა.
როგორც სოფლის მეურნეობის სამინისტროში გვითხრეს, მათ შეწამვლის ვალდებულება არ აქვს. ამაზე პასუხისმგებელი უწყება გარემოს დაცვის სამინისტროა.
უწყებაში ასევე განმარტავენ, რომ სოფლის მეურნეობის სამინისტრო მხოლოდ იმ შემთხვევაში ჩაერთვება პროცესში, თუ ვითარება ქიმიური პრეპარატების გამოყენებას მოითხოვს. ამ ეტაპზე კი ეს საჭიროება არ დგას.
„ჩვენები ჩავიდნენ ადგილზე, შეამოწმეს და უარი განაცხადეს შეწამვლაზე, რადგან მხოლოდ ქიმიური პრეპარატებით შეწამვლა შეგვიძლია. ეს არის დაცულ ტერიტორიებზე გავრცელებულ კოლხურ ბზაზე. იქბიოლგიური პრეპარატებით ხდება წამლობა და ამაზე პასუხისმგებლობას გარემოს დაცვის სამინისტრო იღებს.მათი კომპეტენციაა. პრობლემის შესახებ ჩვენს გვითხრეს, მაგრამ როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სურსათისუვნებლობის სამსახურს, მხოლოდ ქიმიური პრეპარატებით შეწამვლა შეუძლია, რაც ნებადართული არ არის“, _ აღნიშნავენ სოფლის მეურნეობის სამინისტროში.
ეროვნული სატყეო სააგანტოს უფროსის მოადგილე ნათია იორდანიშვილი „გურია ნიუსთან“ საუბრისას აცხადებს, რომ წლევანდლამდე რაჭა-ლეჩხუმში ეს მავნებელი დაფიქსირებული არ იყო.
„თქვენ იცით, რომ ეროვნული სატყეო სააგენტო, ჩვენს კონტროლს დაქვემდებარებულ ტერიტორიებზე, ბზებთანდაკავშირებით ორ წელზე მეტია ახორციელებს სამუშაოებს გურიაში, სამეგრელო-ზემო სვანეთში და იმერეთში, სადაც ბუნებრივად არის ბზის კორომები გავრცელებული. სამწუხაროდ, ეს მავნებელი, პეპელა, წელს რაჭაშიც გავრცელდა.
შესწავლილი გვაქვს აღნიშნული ტერიტორიები. ჯონოულის ხეობაში განთავსადა 100 ფერომონი, რომელიცგარდა იმისა, რომ მონიტორინგში გვეხმარება, ასევე ბრძოლის ერთ-ერთი მეთოდიცაა, რადგან პეპლებს იჭერს.ფერომონების რაოდენობის გაზრდა სიტუაციაზეა დამოკიდებული. ტერიტორია მკაცრი კონტროლის ქვეშაა, ამიტომ თუ სპეციალისტები ჩათვლიან, რომ უნდა გაიზარდოს ფერომონების რაოდენობა, გავზრდით. საბედნიეროდ, სამეგრელოპში გვაქვს კარგი მაგალითები, სადაც ბზას წინა ორი წლის განმავლობაში ვწამლავდით, რადგან ბზა აბსოლუტურად გამხმარი იყო. ახლა არის რეგენერაციის პროცესი დაწყებული დაფერომონის დაკიდებაც აღარ არის საჭირო; იმედი მაქვს ამ ხეობაშიც ასე იქნება“, _ აღნიშნავს იორდანიშვილი. .
რაც შეეხება შეწამვლას, იორდანიშვილი აღნიშნავს, რომ ამ სამუშაოების განხორციელება 10-15 აგვისტოს პერიოდში იგეგმება.
„რადგან ჩვენ ვიყენებთ ბიოლოგიურ საშუალებას, რომელიც უსაფრთხოა ფუტკრისთვის და სხვა ცოცხალი ორგანიზმებისთვის, ამას თავისი თარიღები აქვს. პრეპარატი მოქმედებს მატლების მხოლოდ გარკვეულ წლოვანების პერიოდზე. შესაბამისად, ასეთი ვადების დაცვით იგეგმება შეწამვლა. სხვა რეგიონებში უკვე ორჯერ შევწამლეთ. მესამე შეწამვლა დაგეგმილია 10-15 აგვისტოს პერიოდისთვის, მათ შორის ცაგერის რაიონშიც. ამ პერიოდების დაცვა არის მნიშვნელოვანი, რომ პრეპარატმა იმოქმედოს.
მოსახლეობამ დაგვადანაშაულა იმაში, რომ ახლავე რატომ არ ვწამლით. რასაც ვერ გავაკეთებთ, ამას არ ექნება არანაირი ეფექტი. ქიმიის გამოყენებისგან ამ ეტაპზე თავს ვიკავებთ, რადგან უამრავი უარყოფითი ეფექტი აქვს გარემოზე ზემოქმედების თუ სხვადასხვა ორგანიზმებზე ზემოქმედების კუთხით. ეს ფართობები არის სპეციალისტების მკაცრი მონიტორინგის ქვეშ“, _ აღნიშნავს იორდანიშვილი.
მისივე ინფორმაციით, საუბარია დაახლოებით 40 ჰა ტერიტორიაზე, სადაც უკვე მოდებულია მავნებელი.
„ჯონოულის ხეობა დაახლოებით 280 ჰექტარია. თუმცა, ეროვნული სატყეო სააგენტო მხოლოდ ჩვენს კონტროლს დაქვემდებარებულ ტერიტორიებზე ვახორციელებთ მავნებლებთან ბრძოლის ღონისძიებებს. სხვა ტერიტორიებზე ჩვენ არ გვაქვს კომპეტენცია ღონისძიება გავატაროთ ჩვენ თვითონ. თუმცა რეკომენდაციებს ადგილობრივ ხელისუფლებასაც ვაძლევთ, როგორ უნდა მოიქცნენ. ამ შემთხვევაში დაახლოებით ჩვენსდაქვემდებარებაში არსებული ტერიტორიის 20-დან 40 ჰექტრამდე ტერიტორიაზეა გავრცელებული მავნებელი უშუალოდ ცაგერში“, _ აღნიშნავს იორდანიშვილი და დასძენს, რომ ეს მწერი ადამიანისთვის საშიში არ არის.
„ის მხოლოდ და მხოლოდ ბზას აზიანებს. სხვა ნარგავებზე ჯერ დაფიქსირებული არ არის. ჩვენიენტემოლოგებისგან რაც არის ცნობილი, რომ ის სხვა მცენარეებს არ აზიანებს“, _ აღნიშნავს იორდანიშვილი.
კითხვაზე: ვინ არის პასუხისმგებელი ეროვნული სატყეო სააგანტოს კონტროლს დაუქვემდებარებელ ტერიტორიაზე ჩასატარებელ სამუშაოებზე, იორდანიშვილი გვპასუხობს:
„შარშანაც გავუგზავნეთ სარეკომენდაციო წერილები ადგილობრივ თვითმმართველობას და წელსაც, რომელი პრეპარატებით როგორ უნდა ვებრძოლოთ მავნებელს. როგორც მე მაქვს ინფორმაცია, სოფლის მეურნეობის სამინისტრომაც შეიძინა გარკვეული რაოდენობის პრეპარატები მუნიციპალიტეტებისთვის გადასაცემად. შარშან ასე გაკეთდა. ჩვენ მხოლოდ რეკომენდაციების გაცემა და ინფორმაციის მიწოდება შეგვიძლია“, _ ამბობს იორდანიშვილი.
მდგომარეობა რომ უკიდურესად მძიმეა, ამას „გურია ნიუსთან“ საუბრისას ცაგერის მუნიციპალიტეტის გამგეობის ადმინისტრაციული სამსახურის უფროსი ზურაბ ხეცურიანიც ადასტურებს და ამბობს, როგორც კი დაავადების პირველი ნიშნები გამოვლინდა, დაახლოებით, 2 თვის წინ, გარემოს ეროვნულ სატყეო სააგენტოს და სურსათის უვნებლობის სამსახურს მიმართეს.
„მდგომარეობა არის უკიდურესად მძიმე. ბზის ნარგავებს მოედო ეს დაავადება. ივნისში და ივლისში ყველა ნარგავის აღწერა ჩატარდა და სატყეო სააგენტომ დადგა მწერის დამჭერი ხაფანგები. ახლა ირკვევა, რომ მარტო ამ ხაფანგებმა შედეგი ვერ გამოიღო. 5-7 აგვისტოს ვემზადებით შეწამვლისთვის. ბზის ნარგავები მდინარეჯონოულის, სარეწელას, ჩხუმისა და „მწვანე თეატრის“ ტერიტორიაზეა, მავნებლებიც აქ არიან გავრცელებული. ბზა ფაქტობრივად უკვე სავალალო დღეშია, ამის დამალვა ნამდვილად არ შეიძლება. თუმცა, ეს დიდი ფართობი არ არის, რადგან დიდ ფართობზეც არ არის გავრცელებული ბზის კორომები ჩვენთან“, _ აღნიშნავს ხეცურიანი.
რაც შეეხება სოფლებში, მოსახლეობის კარმიდამოში გავრცელებულ მავნებლებს, ხეცურიანი ამბობს, რომ მოსახლეობა „ცოტა აბუქებს მაგ ამბავს“.
„ქუჩაში გავლა როგორ არ შეიძლება. მაგრამ არსებობს შიში, რომ მავნებლები კულტურულ ჯიშებზე არ გადავიდეს. ამის შიში არის. თხილზეც არის გავრცელებული ზოგგან და სურსათის ეროვნული სააგენტო შეწამვლას დაიწყებს“, – ამბობს ხეცურიანი.
თამთა კაკაურიძე
gurianews.com