ვიდეომასალამ, სადაც ქართველი მომხმარებელი მედიკამენტის კაფსულას ხსნის და მაყურებელს აჩვენებს, რომ ცარიელია, საზოგადოების დიდი ნაწილის დაინტერესება გამოიწვია. როგორც ინტერნეტმომხმარებელთა ნაწილი აღნიშნავს, ფალსიფიცირებულ და წუნდებულ ანტიბიოტიკებზე ინფორმაციას ხშირად იღებენ. მათი ნაწილის აზრით, საქართველოს ბაზარზე წამლების კონტროლი არ ხდება და შესაბამისად, ფარმაცევტული ბიზნესი მომხმარებელს ხშირად ატყუებს.
ვიდეომასალას „სახალხო აფთიაქი“ გამოეხმაურა განცხადებით, სადაც აღინიშნა, რომ მედიკამენტი სწორედ ამ სახით უნდა იყოს წარმოდგენილი გასაყიდად:
“2016 წლის 16 ოქტომბერს სოციალურ ქსელში აიტვირთა ვიდეო, რომელშიც მომხმარებელი “სახალხო აფთიაქში” შეძენილ “ესენციალ ფორტეს” კაფსულებს ხსნის და აჩვენებს, რომ კაფსულები ცარიელია.
მომხმარებლის საყურადღებოდ: “ესენციალ ფორტეს” კაფსულების შიგთავსი არის ჟელესმაგვარი ნივთიერება, რომელიც კაფსულიდან მხოლოდ ხელის მოჭერის შემდეგ გამოდის. ეს ინფორმაცია მითითებულია წამლის ანოტაციაშიც.
მივმართავთ იმ ადამიანებს, ვინც საკუთარი “ფეისბუქის” გვერდზე გააზიარა ეს ინფორმაცია, ვინც ფიქრობს, რომ ვიდეოს შინაარსი სინამდვილეს შეესაბამება:
“სახალხო აფთიაქში” არსებული მედიკამენტების უკან დგას ის კომპანიები, რომელთა სანდოობა ეჭვს არ იწვევს არა მარტო საქართველოში, არამედ მთელ მსოფლიოში. “სახალხო აფთიაქის” ქსელში მხოლოდ სახელმწიფოს მიერ რეგისტრირებული, ხარისხის სერტიფიკატის მქონე მედიკამენტები იყიდება.”, – ნათქვამია “სახალხო აფთიაქის” განცხადებაში.
მიუხედავად ამისა, მომხმარებლებთა ნაწილის პროტესტი ქართულ ფარმაცევტულ ბაზარზე არსებულ მდგომარეობასთან დაკავშირებით, „მეტრონომისთვის“ საინტერესო გახდა. ჩვენ დავინტერესდით აღნიშნული თემით და გადავწყვიტეთ კითხვებით მიგვემართა ამ სფეროში მომუშავე გამოცდილი პერსონებისთვის.
ვის მიერ ხორციელდება წამლების რეგულაცია? არსებობს თუ არა საფრთხე, ქართული ფარმაცევტული ბაზარი ვინმემ დანაშაულებრივი მიზნებისთვის გამოიყენოს?
„ჯანდაცვის ექსპერტთა კლუბის“ თავმჯდომარე თინათინ ტურძელაძე მიიჩნევს, რომ წამლის ხარისხის შემოწმების სისტემა არავალიდური აქვს საქართველოს:
„წამლის ხარისხის ეფექტიანობის და უსაფრთხოების სახელმწიფო ზედამხედველობა ჯანდაცვის სამინისტროს სისტემაში შემავალი სამედიცინო რეგულირების სააგენტოს კომპეტენციაა.
„მეტრონომი“: არსებობს ლაბორატორიები საქართველოში, რომელშიც მოწმდება რა წამალი შემოდის ბაზარზე?
თინათინ ტურძელაძე: „ექსპერტები და ხელისუფლებაც, ყველა ვსაუბრობთ იმაზე, რომ წამლის ხარისხის სისტემა არავალიდური აქვს საქართველოს. შესაბამისად, რისკები იმისა, რომ ბაზარზე მოხვდეს უხარისხო წამალი, ძალიან მაღალია. იმისთვის რომ ეს სისტემა აეწყოს, საკმარისი არ არის ბაზარზე დაშვებული წამლების ხარისხის ლაბორატორიული კონტროლი. ეს კონტროლი ვერ იქნება ტოტალური, შესაბამისად, ის ხარისხის სისტემის სხვა კომპონენტებისაგან დამოუკიდებლად საკმარისი გარანტორი არ არის, რომ ბაზარზე სათანადო ხარისხის და ეფექტიანობის მქონე წამლები იყოს. ამისთვის ხარისხის მთელი სისტემაა შესაქმნელი, ეს პრობლემა ღიაა და ელოდება გადაწყვეტას!“ – აცხადებს „მეტრონომთან“ ტურძელაძე.
როგორც „მეტრონომთან“ რეგულირების სააგენტოს ფარმაცევტული საქმიანობის ინსპექტირების სამმართველოს უფროსი, ნანა შაშიაშვილი აცხადებს, სახელმწიფოს ფარმაცევტული ბაზრის კონტროლის გამართული მექანიზმი აქვს:
„მეტრონომი“: რას ახორციელებს სახელმწიფო ფარმაცევტული პროდუქტის უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად და რა ღონისძიებები ტარდება ამ მიმართულებით?
ნანა შაშიაშვილი: „პროცედურა, რომელიც უკავშირდება ფარმაცევტული პროდუქტის უსაფრთხოების უზრუნველყოფას ფარმაცევტული ბაზარზე, მოიცავს შემდეგ ღონისძიებებს: ფარმაცევტული პროდუქტის საქართველოს ბაზარზე დაშვებას, სადაც რამდენიმე მექანიზმი არსებობს: რეგისტრაციის პროცედურას, როგორც ადმინისტრაციულ, ასევე სამეცნიერო -ტექნიკურ ექსპეტიზას. დადებითი პასუხის შემთხვევაში, ფარმაცევტული პროდუქტი დაიშვება საქართველოს ბაზარზე. სხვა ღონისძიებები გახლავთ ფარმაცევტული წარმოების მიმართვის გაცემა, რაც უკავშირდება საქართველოს ტერიტორიაზე არსებულ ფარმაცევტულ საწარმოებს. ღონისძიებები ასევე უკავშირდება კლინიკური კვლევების ნებართვის გაცემას, ავტორიზებულ აფთიაქზე ნებართვის გაცემას, იმპორტის ნებართვის გაცემას, რომელიც ეხება სპეციალურ კონტროლს დაქვემდებარებულ სამკურნალო საშუალებებს. ეს ღონისძიებები წინა ეტაპზე ხორცილედება, სანამ ბაზარზე ფარმაცევტული პროდუქტი შემოვა, ხოლო შემდეგ ერთვება შერჩევითი კონტროლის მექანიზმი, როდესაც სააგენტო ამ კონტროლის დროს, უფლებამოსილია შეამოწმოს რეალიზატორების მიერ ფარმაცევტული პროდუქტის მიკვლევადობა, დადგენილი წესები და შენახვის პირობები.
ამ შემთხვევაში კონტროლი ხორციელდება როგორც ადმინისტრაციული ბერკეტებით, ასევე გვაქვს ლაბორატორიული ანალიზის ბერკეტები. კერძოდ, ბაზარზე ხდება კონკრეტული მედიკამენტების შეძენა, რის შემდეგაც ისინი გადიან როგორც ვიზუალური დათვალიერების ეტაპს, (ვარგისობის ვადა, შენახვის პირობები და ა.შ) ასევე, მედიკამენტები კვლევისთვის ლაბორატორიას ეგზავნება. სააგენტოს სამხარაულის სახელობის ექსპერტიზის ბიუროსთანა აქვს გაფორმებული ხელშეკრულება. იქ მოწმდება როგორც ბაზარზე არსებული მედიკამენტები, ასევე სარეგიტრაციოდ შემოსული მედიკამენტებიც.
– რატომ აღნიშნავს მომხმარებელთა და არასამთავრობოთა ნაწილი, რომ მედიკამენტების უსაფრთხოების კონტროლის მექანიზმი სუსტია სახელმწიფოში?
– ვერ გეტყვით რას ეფუძნება მათ მიერ მოწოდებული ინფორმაცია. ისინი ვერ დაასახელებენ ვერცერთ შემთხვევას, რომ რომელიმე პრეპარატის საფრთხის შესახებ მოგვაწოდეს ინფორმაცია. ამიტომ ინფორმაციას, რომელიც საფუძველს მოკლებულია, ვერანაირ არგუმენტად ვერ მივიღებთ. სამინისტროში არის 24-საათიანი ცხელი ხაზი, 1505, სადაც ნებისმიერ მოქალაქეს შეუძლია დარეკოს და თუ ეჭვი აქვს მედიკამენტის ხარისხზე, მოგვმართოს და ჩვენი სპეციალისტები ლაბორატორიულ პასუხს მიიღებენ მედიკამენტის შესახებ.
– იმიტომ, რომ მომხმარებელს შეუძლია ცხელი ხაზის გამოყენება, თუ მედიკამენტის ხარისხში ეჭვი შეეპარება, ეს გულისხმობს იმას, რომ ბაზარზე შეიძლება მოხვდეს ამგვარი პროდუქტი?
– თეორიულად ეს დასაშვებია. რა თქმა უნდა, გამოვლენილა შემთხვევები, როცა ადგილი ჰქონდა მოთხოვნებიდან გადახრას. ეს ფაქტები დაფიქსირებულია და სამართლადარღვევები ამ მხრივ გამოვლენილია, მაგრამ ასეთი ფაქტები ხშირი არ არის. არსებული სტატისტიკა ამას ადასტურებს. გამოვლენილი სამართადარღვევათა ფაქტები კი არ ქმნის პანიკისა და შეშფოთების საფუძველს. ამ ტიპის დარღვევები, სტანდარტიდან გადახრები ხდება ყველა ბაზარზე და არც საქართველოა გამონაკლისი. თუმცა, მონაცემები საგანგაშო არ არის, სამუშაოს თანმდევი პროცესია, რომელიც კონტროლდება. მუდმივად ვახორციელებთ ბაზრის კონტროლს.”-აცხადებს ნანა შაშიაშვილი “მეტრონომთან”.
ფაქტია, რომ სპეციალისტი ლაბორატორიების არავალიდურობაზე საუბრობს, რაც არასარწმუნოს ნიშნავს. ანუ ქვეყანაში წამლების შემოწმების მხრივ არსებობს პრობლემები, რაც იმას გულისხმობს, რომ მისი მომხმარებლის უსაფრთხოების საკითხიც კითხვის ნიშნის ქვეშაა, ანუ არასარწმუნოა.
მანა ნოდია